ประวัติวัดและความเป็นมาของหลวงพ่อพระโกฎิพระพุทธรูปประจำอุโบสถ

     วัดบุ่งฮี หมู่ที่ 3 ต.พระกลางทุ่ง อ. ธาตุพนม ตั้งขึ้นเป็นวัดโดยสมบูรณ์เมื่อปี พ.ศ 2423โดยมีพระมาอยู่จำพรรษาสมัยนั้นไม่มากและหมุนเวียนมาอยู่บ่อย ๆ ในปี พ.ศ 2510 วัดได้รับความอุปถัมภ์จากพระเดชพระคุณหลวงพ่อพระพนมเจติยานุรักษ์ ได้มาบูรณะอุโบสถ และกุฏิสงฆ์ 1 หลัง ปีนั้นมีพระมาอยู่คือท่านพระอาจารย์วันดี รักษาการเจ้าอาวาส ได้นำพาญาติโยมพัฒนาวัด สุดท้ายท่านลาสิกขาไป ปี พ.ศ2517 พระอาจารย์คำแดง มาเป็นผู้รักษาการ นำพาชาวบ้านพัฒนาต่อ จนถึงปี พ.ศ 2517 ท่านก็ลาสิกขา
     จากนั้นก็มีหลวงพ่อแก้ว มาเป็นผู้รักษาการ นำพาชาวบ้านสร้างกุฏิขึ้นอีก 1 หลัง ท่านก็ป่วยและก็มรณภาพไป ต่อจากนั้นวัดก็ขาดพระมาอยู่จำพรรษาหลายปี ปี 2531 พระอาจารย์วิชัย ก็มาเป็นผู้รักษาการ นำพาชาวบ้านสร้างถนนเข้าวัด และสร้างกำแพงด้านหน้าวัด และศาลาการเปรียญ จนถึงปี พ.ศ. 2535 วัดก็มีเจ้าอาวาสโดยสมบูรณ์ คือ พระอธิการสุพันธ์ ฐิตธมฺโม จนถึงปัจจุบัน วัดบุ่งฮี มีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คือ หลวงพ่อพระโกฎิ เป็นพระพุทธรูปที่เก่าแก่และศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืององค์หนึ่งในละแวกลุ่มแม่น้ำโขง และเป็นพระพุทธรูปประจำรักษาเมืองมรุกขนครตั้งแต่อดีต พระพุทธรูปองค์นี้สร้างเมื่อปีใดไม่ปรากฏมีหลักฐาน แต่มีข้อพิสูจน์หลายส่วนช่องลักษณะองค์พระและเนื้ออิฐ-ปูนฉาบในการก่อสร้างเป็นที่พิสูจน์ใด้ว่า พระพุทธรูปองค์นี้สร้างในสมัยเจ้าพระยาตุมิตตธรรมวงษา เจ้าผู้ครองเมืองมรุกขนครในสมัยนั้น เพราะมีลักษณะที่แตกต่างไปจากพระพุทธรูปองค์อื่น ๆ ที่ผินพระพักต์ไปทางทิศเหนือ ทิศเหนือขององค์พระเป็นที่ตั้งของเมืองมรุกขนครตั้งแต่ก่อน คือ บ้านหลักศิลา บ้านธาตุน้อย บ้านนาทาม จนถึงห้วยบังฮวก บ้านดอนนางหงส์ ตามตำนานอุรังกธาตุ ต่อมาเมืองมรุกขนครได้เกิดเหตุบางอย่างทำให้ผู้คนล้มตายไปด้วยสาเหตุใดไม่ปรากฏ ตามสันนิษฐานว่าอาจจะเกิดโรคระบาดหรืออาจจะเกิดแผ่นดินถล่มก็ไม่ปรากฎชัด จึงทำให้กลายเป็นบึงเป็นหนอง เรียกว่า บึงขี้เหล็ก บึงกอง จนถึงปัจจุบัน
     หลวงพ่อพระโกฎิ ตามภาษาโบราณเขียนว่า พระโกฐ ประมาณกาลแล้วคงจะอยู่ระหว่าง 250-300 ปี ประมาณนี้ซึ่งมีพระพุทธลักษณะดังนี้
1. เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย สร้างด้วยอิฐถือปูน
2. มีขนาดหน้าตักกว้าง 1.35 เมตร สูงจากฐานถึงเกษ 1.99 เมตร ไหล่กว้าง 99 ซ.ม.
3. วิธีก่อสร้าง โดยใช้อิฐก่อขึ้นเป็นองค์พระแล้วฉาบปูนตกแต่งให้สวยงาม การก่ออิฐ และฉาบปูนใช้สูตรชะทายเพชรซึ่งนิยมใช้กันในสมัยนั้นและแพร่หลายในสมัยเจ้าราชครูหลวงโพนสะเน็กที่ได้มาบูรณะองค์พระธาตุพนม เมื่อปี พ.ศ 2233-2235 ( ประมาณ 300 ปีเศษ)
สูตรชะทายเพชรที่พบในจารึกอิฐผาที่ท่านพระครูวิโรณน์รัตโนบลผู้ที่มาบูรณะพระธาตุพนม เมื่อปี พ.ศ 2444 มีดังนี้
#1. ชะทายเพชรตำหรับก่อ มี ปูน 2 , ทราย 5 , น้ำมะขามเปียก 2, น้ำมันยาง 1 ,
#2. ชะทายเพชรตำหรับฉาบ มี ปูน 5, ทราย 7 , น้ำอ้ย 2 , น้ำหนัง , ยางบง